Yükseköğretim Kurulu (YÖK), Akdeniz, Gaziantep, Kocaeli, Ondokuz Mayıs, Sakarya ve Selçuk üniversitelerini, Araştırma Üniversitesi Aday İzleme Programı’na aldı.
YÖK’ten yapılan yazılı açıklamaya göre, 2021’de başlatılan uygulama kapsamında Türkiye’de 23 araştırma üniversitesi bulunuyor.
Araştırma üniversiteleri, araştırma kapasitesi, araştırma kalitesi, etkileşim ve iş birliği konularında 32 performans göstergesine göre değerlendiriliyor.
Bu kapsamda Akdeniz, Gaziantep, Kocaeli, Ondokuz Mayıs, Sakarya ve Selçuk üniversiteleri Araştırma Üniversitesi Aday İzleme Programı’na dahil edildi.
YÖK Başkanı Erol Özvar, Yükseköğretim Kurulunda düzenlenen toplantıda, Araştırma Üniversiteleri İzleme ve Değerlendirme Komisyonu tarafından üniversitelerin performanslarının düzenli takip edildiğine işaret etti.
Bu çerçevede Aday İzleme Programı’na dahil edilen 6 üniversiteyi 2 yıllık izleme sürecine alacaklarını belirten Özvar, bu sürecin sonunda kriterleri karşılayanların “araştırma üniversitesi” olarak kabul edileceğini kaydetti.
“Tüm üniversitelerimizin rekabet gücü üretmesini teşvik ediyoruz”
Türkiye’deki 208 üniversitenin her birinin yıllık araştırma, yayın, proje, paydaşlarla işbirliği, etkileşim, eğitim ve öğretim ile ilgili performanslarının düzenli izlendiğini vurgulayan Özvar, şunları kaydetti:
“Araştırma üniversiteleri programında yer almamasına rağmen araştırma, yayın ve proje performanslarını her geçen yıl yükselten üniversitelerimize de programa dahil olabilme imkanını sunarak bu üniversitelerimizin motivasyonlarını artırmak, araştırma üniversitesi olma potansiyeline sahip üniversitelerimizi de bu tatlı rekabetin içine alarak yeni bir sinerji oluşturmak istiyoruz. Tüm üniversitelerimizin rekabet gücü üretmesini teşvik ediyor ve bunu çok önemsiyoruz. Rekabet gücü üreten üniversiteler iyi üniversitelerdir. Araştırma üniversitelerine bütçeden ayrılan pay her yıl artıyor. Akademik anlamda daha fazla üreten hocalarımızın ve kurumların desteklenmesini önemsiyorum. Amacımız, daha fazla üreten, performans gösteren üniversitelerin ödüllendirilmesi, üretkenliği azalan üniversitelerimizin teşvik edilmesi, cesaretlendirilmesidir.”
|
Araştırma Üniversitesi nedir? Türkiye’de 1990’lı yılların başından itibaren, belirli bir olgunluğa ulaşmış üniversitelerin “özel statülü devlet üniversitesi”ne dönüştürülmesi gündeme gelmiş ancak bu girişimlerden sonuç alınamamıştı. 2015’te altı üniversitenin bir deklarasyon ile oluştuğunu ilan ettiği Türk Araştırma Üniversiteleri Güçbirliği (TAÜG) bu süreci hızlandırdı ve 2016’da Türkiye’de araştırma üniversiteleri konusu resmi makamlarca da dile getirilmeye başlandı. Neticede YÖK, önce “Bölgesel Kalkınma Odaklı Misyon Farklılaşması ve İhtisaslaşma Projesi”ni kamuoyuna duyurdu, ardından “Araştırma Odaklı Misyon Farklılaşması Programı” kapsamında Araştırma ve Aday Araştırma Üniversiteleri Programını (AÜP) tanıttı. Bu kapsamda, üniversitelerin performanslarının YÖK “İzleme ve Değerlendirme Komisyonu” tarafından belirlenen kriterler çerçevesinde yıllık olarak takip edileceği ve bunun üç boyutta oluşturulan puanlamayla izleneceği duyuruldu. Birinci boyutta “Araştırma kapasitesi” başlığı değerlendirilirken dikkate alınan göstergeler: Üniversitede bulunan bilimsel yayın sayısı, atıf sayısı, ulusal proje sayısı, ulusal projelerden elde edilen fon tutarı, uluslararası proje fon tutarı, ulusal ve uluslararası patent başvuru sayısı, ulusal patent belge sayısı, uluslararası patent belge sayısı, faydalı model/endüstriyel tasarım belge sayısı, doktora mezun sayısı ve doktora öğrenci sayısı InCites dergi etki değerinde yüzde 50’lik dilime giren bilimsel yayın oranı, InCites dergi etki değerinde yüzde 10’luk dilime giren bilimsel yayın oranı, ulusal bilim ödülü sayısı, öğretim üyesi firma sayısı, öğrenci/mezun firma sayısı, YÖK 100/2000 Doktora Burs Programı öğrenci sayısı, TÜBİTAK 2244 Sanayi Doktora Programı öğrenci sayısı, TÜBİTAK 1004 Teknoloji Platformu Projesi kapsamında alınan fon tutarı, bilimsel yayınların açık erişim yüzdesi, tezlerin açık erişim yüzdesi, dünya akademik genel başarı sıralamalarında ilk 500’e giren sayısı ve akredite edilmiş program sayısı Üçüncü boyutta “Etkileşim ve işbirliği” başlığı değerlendirilirken dikkate alınan göstergeler: Üniversite-üniversite işbirlikli yayın oranı, üniversite-sanayi işbirlikli yayın oranı, uluslararası işbirlikli yayın oranı, üniversite-sanayi iş birlikli patent belge sayısı, uluslararası işbirlikli patent belge sayısı, kamu fonları kapsamında üniversite-sanayi işbirlikli AR-GE ve yenilik projelerinden alınan fon tutarının ilgili proje sayısına oranı, kontratlı üniversite-sanayi iş birlikli AR-GE ve yenilik projelerinden alınan fon tutarının ilgili proje sayısına oranı, uluslararası öğrenci oranı, uluslararası öğretim üyesi oranı ve dolaşımdaki öğretim üyesi, öğrenci sayısı 13 Aralık 2021’de programda yer alan üniversiteler 20 devlet üniversitesi olarak tekrar güncellendi, ilk kez programa üç vakıf üniversitesi dahil edildi, asli-yedek üniversite ayrımı kaldırıldı ve yerine performansa göre belirlenen A1, A2, A3 sınıflandırılması getirildi. Programdaki üniversitelere, program kapsamında sağlanması planlanan tüm teşviklerin, yer aldığı performans grubuna göre farklılaştırılacağı açıklandı. Yenilenen program için alan eşleştirmeleri güncellendi ve tekrar duyuruldu. 6 Haziran 2022’de ise program kapsamındaki 20 devlet üniversitesine 2022 mali yılı için Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) programında kullanmak üzere ek 100 Milyon TL ek kaynak aktarılacağı açıklandı. |
