Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi tarafından yürütülen, Kocaeli Üniversitesi (KOÜ) ev sahipliğinde düzenlenen Marmara Kariyer Fuarı’nda tarihçi, akademisyen ve yazar Prof. Dr. İlber Ortaylı, ‘İnsan Geleceğini Nasıl Kurar?’ başlıklı söyleşide konuştu.
“AĞIR CEZAYA ÇARPTIRILMASI GEREKİR”
Eğitim sistemini değerlendiren Prof. Dr. Ortaylı, “Okumak denilen şey insanların kafasına sokulur; modern devlet de bunu hazırlamakla mükelleftir. Geçen asırda değildi. Bizim zavallı çocuklarımız, gençlerimiz istediğini seçmek şansına sahip değil. Onun için hayatımda en çok kızdığım şey, bu seçim safhasında adaletsizliktir. Yani eğer üniversite seçme sınavlarında bu seküriteyi, imtihan güvenliğini sağlamak mümkün değilse, biri bunu yapamıyorsa ağır cezaya çarptırılması gerekir.
Bilhassa bizim dönemimizde bu iş daha evvel de vardı; şahsi kopyalar, yerine adam sokmalar falan ama eğitim sistemimiz FETÖ ile birlikte dejenere olmuştur. Bunun suçluları tespit de edildi; mahkum da edildiler. O mahkumiyeti çekmeleri gerekir çünkü hiçbir hırsızlık insanların hayatını çalıp bir cepten bir cebe sokmak kadar hazin ve utanç verici değildir. Bu işi tertipleyenlerin isimlerinin bronza kazınması gerekir ta ki silinmesin, bütün nesiller bilsin bu adamları” ifadelerini kullandı.
’20 YAŞINA YAKLAŞIYOR HALEN NE OKUMAK İSTEDİĞİNİ BİLMİYOR’
“Türkiye’de çocuklar, gençler 20 yaşına yaklaşıyor daha halen ne okumak istediğini, ne yapacağını bilmiyor” diyen Prof. Dr. Ortaylı, “Birinci nedeni bunun umumi kültür noksanlığıdır. Yani şu kitabı, bu kitabı, edebiyatı, tarihi, biyoloji ve coğrafyayı çok iyi öğrenmediğiniz için ilgi duyacağınız dallarla alakanız olmuyor. Yani bu çok hazin bir şey. Buna karar vermeniz lazım” diye konuştu.
‘EĞİTİMDE BİR HİYERARŞİ LAZIM’
Türkiye’de eğitim sisteminin tarihsel arka planını değinen Ortaylı, “Bunu söylemek çok zor ama örneğimiz var. Neler yapmışız biz düşünebiliyor musunuz? 1920’lerin, 30’ların yetiştirdiği insanlarla birinci harbin kayıplarını karşıladık. Biz cihan harbinde çok yetişkin çocuk kaybettik; 10 sene sürdü. Niye şimdi bu kadar insan malzemesiyle bunu yapmayalım? ‘Uçak sanayi kuruldu’ deniliyor, güzel, bunları kim karşılayacak? ‘Efendim çok dahi mühendislerimiz var’ eyvallah ama orada senin dahi mühendis yardımcısına, teknisyene ve çırağa da ihtiyacın var. O da bu okullarla olacak. Ara eleman sıkıntısı var Türkiye’de yani herkes reis olabiliyor. Herkesin reis olabileceği bir Türkiye, Kızılderili yok. Kızılderilileri nasıl yetiştireceğiz? Üzerinde durduğunuz staj programı çok iyi bir şey ama bir de gerisi var, onu da düşünmek lazım. Eğitim. Bu kadar açık. Eğitimde bir hiyerarşi lazım. Herkesi mühendis yapamayız, herkes hekim olmaz. Herkes savcı olmak zorunda değil ama herkesin zabıt katibini, hapishane müdürünü, gardiyan şefini bile yetiştirmek zorundayız. Çünkü onlar da meslek” dedi.
